Nguồn: Yahoo Finance

Bối cảnh đằng sau sự sụt giảm

Trong những tháng gần đây, các nhà đầu tư toàn cầu đã theo dõi sát sao sự sụt giảm mạnh mẽ của đồng đô la Mỹ. Chỉ số đô la Mỹ, một thước đo quan trọng về sức mạnh của đồng USD so với rổ các đồng tiền chính, đã giảm 10% kể từ khi ông Trump nhậm chức. Đây là một trong những mức giảm mạnh nhất trong nửa đầu năm kể từ khi chế độ tỷ giá hối đoái thả nổi bắt đầu vào những năm 1970. Nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm này nằm ở chính sách thương mại của chính quyền Trump, đã gây ra sự bất ổn, làm giảm dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Mỹ và gia tăng lo ngại về sự ổn định kinh tế lâu dài.

Logic cho thấy, một đồng đô la yếu đi sẽ dẫn đến sự tăng giá tương ứng của đồng rupee Ấn Độ. Tuy nhiên, mặc dù đồng rupee đã tăng giá nhẹ, nhưng mức tăng này rất nhỏ và được kiểm soát chặt chẽ. Đồng rupee gần đây đã đạt mức 85,50 so với đồng đô la Mỹ, giảm 1% so với thời điểm ông Trump nhậm chức. Tại sao đồng rupee không được hưởng lợi nhiều hơn từ sự suy yếu của đồng đô la? Câu trả lời nằm ở chính sách kinh tế và động lực của hệ thống tài chính Ấn Độ.

Nguồn: Yahoo Finance

Chính sách tiền tệ mở rộng của Ấn Độ

Ngày 6/6, Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (RBI) đã thực hiện một động thái chính sách tiền tệ bất ngờ và quyết liệt. Ngân hàng này đã cắt giảm lãi suất tái cấp vốn cơ bản 50 điểm cơ bản xuống 5,5%, gấp đôi so với dự đoán của các nhà phân tích. Ngoài ra, ngân hàng trung ương còn giảm tỷ lệ dự trữ tiền mặt 100 điểm cơ bản, giúp các ngân hàng có thêm nguồn vốn dồi dào để cho vay. Đây là lần cắt giảm lãi suất thứ ba trong năm và cho thấy cam kết của RBI trong việc thúc đẩy hoạt động kinh tế trong bối cảnh bất ổn toàn cầu và lạm phát trong nước vẫn ở mức thấp.

Nhiều yếu tố đã thúc đẩy việc nới lỏng chính sách tiền tệ này. Mặc dù tăng trưởng GDP danh nghĩa của Ấn Độ vẫn ở mức cao 7,4%, nhưng phần lớn sự tăng trưởng này đến từ nông nghiệp và nhu cầu ở khu vực nông thôn, trong khi tiêu dùng đô thị và đầu tư tư nhân vẫn yếu. Tỷ lệ lạm phát hiện tại, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 4% của RBI, tạo ra không gian rộng rãi để kích thích nền kinh tế mà không gây áp lực lên giá cả.

Ngoài ra, lãi suất thấp hơn thường làm giảm sức hấp dẫn của tài sản của một quốc gia đối với nhà đầu tư toàn cầu. Vốn có xu hướng chảy vào các khu vực mang lại lợi nhuận cao hơn, và việc RBI cắt giảm lãi suất có thể khiến Ấn Độ trở thành điểm đến kém hấp dẫn hơn cho đầu tư danh mục nước ngoài. Điều này làm suy yếu nhu cầu đối với đồng rupee trên thị trường tiền tệ toàn cầu.

Nhu cầu về đồng đô la trong nền kinh tế Ấn Độ

Ngoài chiến lược lãi suất của RBI, các yếu tố cấu trúc cũng đang kìm hãm sự tăng giá của đồng rupee. Mặc dù vị thế tài khoản vãng lai của Ấn Độ đã cải thiện với thặng dư bất ngờ $13,5 tỷ trong quý 1-3/2025, nền kinh tế Ấn Độ vẫn phụ thuộc nặng nề vào dòng vốn đô la Mỹ.

Đầu tư nước ngoài, vay thương mại nước ngoài và các hoạt động tài chính thường yêu cầu thanh khoản đô la Mỹ. Trong những tuần gần đây, nhu cầu về đô la Mỹ đã gia tăng đáng kể.

Ngoài ra, hệ thống tài chính của Ấn Độ vẫn đang phát triển ở các lĩnh vực như phòng ngừa rủi ro, đa dạng hóa và độ sâu thị trường. Nhiều doanh nghiệp và tổ chức tài chính nắm giữ dự trữ đô la Mỹ để bảo vệ khỏi biến động hoặc tài trợ cho thương mại quốc tế. Điều này tạo ra nhu cầu cơ cấu liên tục đối với đồng đô la, bất kể biến động ngắn hạn của thị trường tiền tệ.

Tại sao Ấn Độ không muốn đồng rupee mạnh hơn

Mặc dù đồng đô la Mỹ suy yếu có thể khiến người ta nghĩ rằng đồng rupee nên mạnh lên một cách quyết liệt hơn, nhưng khung chính sách và cấu trúc kinh tế của Ấn Độ lại là những rào cản. Việc Ngân hàng Trung ương chuyển sang hướng dẫn chính sách trung lập cho thấy việc nới lỏng thêm không được đảm bảo, nhưng Ngân hàng Trung ương tập trung vào tăng trưởng. Cân bằng giữa tăng trưởng và kiểm soát lạm phát có nghĩa là đồng rupee quá mạnh không hẳn là điều mong muốn.

Hơn nữa, đồng rupee mạnh hơn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu, lĩnh vực mà Ấn Độ phụ thuộc vào cả tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm. Xét rằng xuất khẩu vẫn đang phục hồi từ các căng thẳng thương mại toàn cầu và gián đoạn logistics, các nhà hoạch định chính sách e ngại tạo ra rào cản cho khả năng cạnh tranh của Ấn Độ.

Do đó, một đồng rupee mạnh hơn ở mức vừa phải, trong phạm vi kiểm soát, là lựa chọn lý tưởng cho Ấn Độ hiện nay. Điều này giúp kiểm soát lạm phát bằng cách giữ chi phí nhập khẩu ở mức hợp lý, đặc biệt đối với các mặt hàng thiết yếu như dầu thô, đồng thời tránh tác động tiêu cực đáng kể đến xuất khẩu.